Punëdhënësi duhet të sigurojë masa të sigurisë dhe të zbatojë një deklaratë sigurie për secilin vend pune, duke specifikuar mënyrën dhe masat që do të merren, dhe në këtë drejtim, punëdhënësi është i detyruar të sigurojë mendim nga sindikata ose përfaqësuesi i punëtorëve aty ku nuk ka sindikatë.

Punëdhënësi ëshë i detyruar:

• Të caktojë një ose më shumë ekspertë të sigurisë në punë;
• Të angazhojë një institucion të autorizuar shëndetësor për të kryer detyra profesionale për shendetin në punë;
• Të miratojë masa sigurie nga zjarri në përputhje me rregulloret e veçanta;
• Të miratojë masa për ndihmën e parë dhe evakuimin në rast rreziku;
• Të sigurojë trajnim për të punësuarit për kryerjen e sigurt të punës bazuar në programin e tyre;
• T’i sigurojë secilit punëtor trajnimet e duhura për sigurinë dhe shëndetin në punë, edhe atë gjatë: punësimit, në rast të zhvendosjes në një vend të ri pune, në rast të futjes së teknologjisë së re ose mjeteve të reja të punës, në rast të ndonjë ndryshimi në procesin e punës që mund të ndryshojë nivelin e sigurisë dhe shëndetit në punë;
• Të sigurojë pajisje për mbrojtjen personale të punëtorëve dhe përdorimin e tyre, nëse masat e ndërmarra të sigurisë në mjedisin e punës nuk janë të mjaftueshme;
• Të kryejë inspektime dhe ekzaminime të herëpashershme të mjedisit të punës dhe pajisjeve të punës;
• Të monitorojë gjendjen shëndetësore të punëtorëve, dhe të sigurojë ekzaminime shëndetësore për të punësuarit të paktën çdo 24 muaj;
• T’i informojë të punësuarit për kryerjen e sigurt të punës përmes njoftimeve dhe udhëzimeve me shkrim. Në raste të veçanta kur të punësuarit janë ekspozuar ndaj rrezikut të afërt për shëndetin ose jetën e tyre, njoftimet dhe udhëzimet e tilla të transmetohen edhe me gojë dhe të përfshihen të gjitha masat e marra në lidhje me sigurinë në punë;
• Në rast rreziku të menjëhershëm, serioz dhe të pashmangshëm, t’u japë punëtorëve udhëzime të përshtatshme për ndalimin e punës, largimin e shpejtë nga vendi i punës dhe evakuimin në një vend të sigurt.

Gjatë kohëzgjatjes së rreziqeve, punëdhënësi nuk guxon t’i detyrojë të punësuarit të kryejnë detyrat e punës së tyre.

Të punësuarit kanë të drejtat dhe detyrimet në vijim:

• Të kujdesen për sigurinë dhe shëndetin e tyre, por edhe për sigurinë dhe shëndetin e njerëzve të tjerë që punojnë me ta, në përputhje me trajnimet dhe udhëzimet që u janë dhënë nga punëdhënësi;
• Të njihen me masat e sigurisë dhe shëndetit në punë dhe të trajnohen për zbatimin e tyre;

• Kanë të drejtë të refuzojnë të kryejnë punën nëse paraprakisht nuk janë të informuar për të gjitha rreziqet dhe dëmet e mundshme, ose nëse punëdhënësi nuk siguron ekzaminimin e përshkruar shëndetësor;
• Kanë të drejtë të refuzojnë kryerjen e punës nëse janë në rrezik të afërt për shëndetin dhe jetën e tyre, kur nuk zbatohen masat e sigurisë, dhe të kërkojnë largimin e tyre;
• Nëse punëdhënësi nuk eliminon rrezikun ose nuk vepron në përputhje me mendimin e institucionit të autorizuar shtetëror, ata mund të kërkojnë ndërhyrje nga inspektori kompetent i punës dhe të informojnë përfaqësuesin;
• Mund të punojnë në vendin e punës ose në kushtet e ekspozimit ndaj rrezikut të lëndimit ose dëmtimit të shëndetit vetëm në bazë të një vlerësimi të një institucioni të autorizuar shëndetësor i cili konfirmon aftësinë e punëtorëve për punën përkatëse;
• Duhet të jenë në përputhje me masat e përshkruara për përdorimin e duhur të mjeteve të punës dhe të përdorë pajisjet e përshkruara për mbrojtje personale, si dhe të bëjë kontrolle shëndetësore në përputhje me këtë ligj dhe rregulloret e tjera në këtë fushë;
• Duhet të informojë menjëherë punëdhënësin, përmes përfaqësuesit, me gojë ose shkrim, për të gjitha mangësitë, rreziqet e sigurisë dhe shëndetit ose ndonjë incident tjetër që mund të rrezikojë sigurinë dhe shëndetin e tyre, por edhe sigurinë dhe shëndetin e punëtorëve të tjerë;
• Nëse punëdhënësi nuk ndërmerr masa për të eliminuar fenomenet që rrezikojnë sigurinë e punëtorëve ose nëse punëtorët konsiderojnë se nuk janë zbatuar masat e duhura për sigurinë dhe shëndetin, ata mund të kërkojnë ndërhyrje nga inspektorati kompetent i punës.

Përfaqësuesi zgjidhet nga punëtorët nga radhët e tyre në mbledhje sindikale të sindikatës së shumicës ose në një mbledhje të punëtorëve.

Përfaqësuesi ka mbrojtje të veçantë që e ka edhe përfaqësuesi i sindikatës me punëdhënësin, në përputhje me ligjin dhe marrëveshjen kolektive.

Numri i përfaqësuesve varet nga numri i të punësuarve, me atë që ky numër duhet të jetë:

• Për mbi 10 punëtorë zgjidhet një përfaqësues;
• Nga 101-500 të punësuar zgjidhen dy përfaqesues dhe
• Mbi 501 të punësuar zgjidhen tre përfaqësues.

Në çdo vend pune ku ekziston rreziku për sigurinë dhe shëndetin e punëtorëve, pavarësisht nga numri i të punësuarve, zgjidhet një përfaqësues.

Përfaqësuesi i punëtorëve ka të drejtë:

• Të bëjë turne në vendet e punës për të perceptuar situatën në lidhje me sigurinë në punë të paktën dy herë në vit, dhe nëse është e nevojshme disa herë në vit;
• T’i kërkojë punëdhënësit të marrë masat e duhura dhe në këtë drejtim të paraqesë propozime për të zvogëluar rreziqet për punëtorët dhe / ose për të eliminuar burimet e rreziqeve;
• Të informojë inspeksionin e punës për ndërmjetësimin e tij, të marrë pjesë, të ndajë pikëpamjet dhe të ketë qasje në procesverbalin e përpiluar nga inspektori;
• Të kërkojë informata nga punëdhënësi dhe të ketë qasje në deklaratat dhe raportet e vlerësimit të sigurisë që janë përgjegjësi e punëdhënësit dhe dokumenteve tjera lidhur me planifikimin dhe rregullimin e sigurisë dhe shëndetit në punë;
• Duhet të njoftohet me shkrim nga punëdhënësi menjëherë, dhe jo më vonë se brenda 48 orëve nga ngjarja, për një rast vdekjeje, aksidenti kolektiv dhe dëmtimi në punë që shkakton paaftësi të përkohshme për të punuar për më shumë se tre ditë pune, si dhe për secilin fenomen që paraqet një rrezik të menjëhershëm dhe rrezikon sigurinë e të punësuarve në punë.

Këto të drejta i gëzon edhe kryetari i organizatës sindikale, përkatësisht përfaqësuesi sindikal i sindikatës përfaqësuese ose përfaqësuesi i të punësuarve atje ku nuk ka sindikatë.
Punëdhënësi duhet t’i mundësojë përfaqësuesit të kryejë funksionin e tij pa probleme duke siguruar kohën e duhur dhe fondet e nevojshme pa ulur rrogën, me çka nuk guxon ta vendosë atë në pozitë të pafavorshme për shkak të aktiviteteve të tij.
Kryetari i organizatës sindikale, përkatësisht përfaqësuesi sindikal i sindikatёs përfaqësuese ose përfaqësuesi i punëtorëve kur nuk ka sindikatë ka të drejtat e mëposhtme:

• Të bëjë turne në vendet e punës për të perceptuar situatën lidhur me sigurinë në punë të paktën dy herë në vit, dhe nëse është e nevojshme disa herë në vit;
• T’i kërkojë punëdhënësit të marrë masat e duhura dhe në atë drejtim të japë propozime për të zvogëluar rreziqet për punëtorët dhe / ose për të eliminuar burimet e rreziqeve;
• Të informojë inspeksionin e punës për ndërmjetësimin e tij, të marrë pjesë, të ndajë pikëpamjet e tij dhe të ketë qasje në procesverbalin e përpiluar nga inspektori;
• Të kërkojë informacione nga punëdhënësi dhe të ketë qasje në deklaratat dhe raportet e vlerësimit të sigurisë që janë përgjegjësi e punëdhënësit dhe dokumentet e tjera lidhur me planifikimin dhe rregullimin e çështjeve të sigurisë dhe shëndetit në punë;
• Duhet të njoftohet me shkrim nga punëdhënësi menjëherë, dhe jo më vonë se brenda 48 orëve nga ngjarja, për një rast vdekjeje, aksidenti kolektiv dhe dëmtimi në punë që shkakton paaftësi të përkohshme për të punuar më shumë se tre ditë pune, si dhe për secilin fenomen që paraqet rrezik të menjëhershëm dhe rrezikon sigurinë e të punësuarve në punë.